楊籍富 發表於 2012-12-10 23:32:11

【中華百科全書●史學●漢代州制】

<P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>中華百科全書●史學●漢代州制</FONT>】</FONT></STRONG></P>&nbsp;<P><STRONG>州名見於禹貢,州制行於漢武。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>因疆域開廣,郡國增多,督察難周,乃於郡國之上,設虛級的州,置刺史司監察之責,為我國政治制度史上一重要創制。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元封五年(西元前一○六),王畿外,兼採禹貢職方並新置交阯、朔方為十三州:幽州轄勃海、上谷、漁陽、右北平、遼西、遼東、玄菟、樂浪、涿九郡;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>廣陽一國。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>冀州轄魏、鉅鹿、常山、清河四郡;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>趙、真定、中山、信都、河間、廣平六國。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>兗州轄陳留、山陽、濟陰、泰山、東郡五郡;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>城陽、淮陽、東平三國。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>青州轄平原、千乘、濟南、北海、東萊、齊六郡;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>菑川、膠東、高密三國。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>徐州轄琅邪、東海、臨淮三郡;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>泗水、廣陵、楚、魯四國。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>揚州轄廬江、九江、會稽、丹陽、豫章五郡;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>六安一國。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>荊州轄南陽、江夏、桂陽、武陵、零陵、南六郡;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>長沙一國。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>豫州轄潁川、汝南、沛三郡;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>梁一國。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>益(梁)州轄漢中、廣漢、犍為、越、益州、牂牁、巴、蜀八郡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>涼(雍)州轄隴西、金城、天水、武威、張掖、酒泉、敦煌、安定、北地、武都十郡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>并州轄太原、上黨、雲中、定襄、雁門、代六郡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朔方轄朔方、五原、西河、上四郡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>交阯轄南海、鬱林、蒼梧、交阯、合浦、九真、日南七郡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>凡七十六郡,二十國。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其後郡國雖有增減,而所轄範圍大致仍舊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>州刺史略仿秦御史。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>文帝嘗遣丞相史出刺郡國,糾舉不法,以係丞相史出刺,故稱刺史。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>內隸御史中丞,以六條問事。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>非條所問,即不省。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其第一條以察強宗豪右是否欺壓弱寡為首要,餘皆以二千石為對象,如侵漁聚斂,刑賞任意,選舉阿私,子弟恃勢,阿附豪強,雖非親民之官,不理民事,而在在以愛民為本。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>無常川駐所,每年八月出巡所察郡國,年終回京陳奏,如有參劾,帝下三公派員按驗,再決黜罰。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>征和四年(前八九),又置司隸校尉,察三輔(京兆尹、右扶風、左馮翊)、三河(河南.河內、河東)、弘農七郡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其不同於州刺史者,得糾察皇太子以下中朝官:三公、封侯、外戚,無尊卑得糾之;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>甚至達乎皇太后。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>又可領兵督捕大姦猾。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>秩比二千石。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郡太守代表中央權力,守土治民,秩二千石。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>州刺史只六百石,居部九歲,得舉為守相。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>故其秩卑而賞厚,權重而勸功,無所顧忌,樂於敢言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其後權力漸增,寖假憑陵太守。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>成帝因罷刺史,更為州牧,秩真二千石。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於是以往僅司監察之責者,一變而為直接管轄守相之大員矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>平帝時,王莽秉政,改用堯典十二州,復涼曰雍,改交阯為交,惟梁仍稱益,去司隸與朔方。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>光武中興,既去朔方入并州,又降司隸與諸州等,仍為十三州部。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>靈帝以後,大抵由公卿出司州事者則稱牧,其他仍曰刺史,成為虛實的州、郡、縣三級混合制。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>與西漢異者:刺史州牧,皆有固定治所;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>年終遣吏入奏,不復親赴京師;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參劾亦不再經三公按驗,直接由皇帝裁決。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>刺史逐漸成為地方最高之行政長官。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>監察之權,更由中央臨時差遣,不復如西漢郡國之清平矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>獻帝時,政歸曹操,復為禹貢九州。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>兩漢之季,兩度復古,而其復古之方法與目的甚相似,皆不久即廢。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>(王恢)</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>引用:http://ap6.pccu.edu.tw/Encyclopedia/data.asp?id=4285
頁: [1]
查看完整版本: 【中華百科全書●史學●漢代州制】